09011653010
شیمی سبز به طور کلی به رابطه بین محیط زیست و صنایع شیمیایی می پردازد. شیمی سبز با توجه به اهمیت بهداشت محیط تلاش می کند تا با تغییر و اصلاح فرآیندها به طور کلی اثرات نامطلوب صنایع شیمیایی بر محیط زیست را به حداقل برساند.
شیمی سبز چیست؟
موضوع محیط زیست موضوع مهمی است که باید مورد توجه همه صنعتگران، مصرف کنندگان و همه اقشار جامعه قرار گیرد، بی توجهی به بهداشت محیط به طور مستقیم بر کیفیت زندگی خود و فرزندانمان تأثیر می گذارد. نوع فرآیندها و مواد مورد استفاده در صنایع شیمیایی ارتباط تنگاتنگی با محیط دارد.
در اواخر دهه 1990 با گسترش فعالیت های انسانی با هدف آسیب رساندن به محیط زیست، موضوع شیمی سبز مطرح شد و سعی شد با اصلاح روش های قدیمی و طراحی فرآیندهای جدید، محصولاتی تولید شود که کمترین آسیب را به محیط زیست وارد کند. با گسترش شیمی سبز، گیاهان و جانوران کمتر آسیب می بینند، گرمایش جهانی به تأخیر می افتد و به طور کلی آسیب کمتری به محیط زیست وارد می شود.
مواد شیمیایی سبز کدامند؟
به طور کلی مواد شیمیایی شیمی سبز آن دسته از محصولاتی هستند که با فرآیندهای اصلاح شده از نظر آلودگی تولید می شوند و کمترین تأثیر منفی را بر سلامت گیاهان و حیوانات و به طور کلی اکوسیستم دارند.
12 اصل شیمی سبز:
برای شیمی سبز به طور کلی دوازده اصل تعریف و نوشته شده است که خط مشی، جهت و اهداف این مبحث را به وضوح بیان می کند که در زیر به آنها می پردازیم:
اولین اصل شیمی سبز جلوگیری از تولید محصولات بلااستفاده و بی مصرف است که با جلوگیری از تولید چنین محصولاتی انرژی کمتری مصرف می شود و آسیب کمتری به محیط زیست وارد می شود.
اصل دوم افزایش استفاده از اتم است. این بخش به طور کلی بر افزایش راندمان فرآیندهای شیمیایی تمرکز دارد و با تمرکز بر استفاده از مواد شیمیایی کم خطر سعی در ارائه واکنش های با راندمان بالا دارد. این اصل استفاده از واکنش دهنده ها و حلال هایی را که احتمال انفجار، اشتعال و واکنش های نامطلوب دارند به حداقل می رساند.
اصل سوم سنتز مواد شیمیایی با کمترین خطر است، در این روش سعی می شود با اصلاح روش ها و فرآیندهایی که برای سلامت انسان و کره زمین خطرناک هستند، استفاده از این مواد به حداقل برسد.
اصل چهارم که گامی است که توسط اصل سوم تدوین شده است بیان می کند که فرآیندهای تولید مواد شیمیایی تولید شده علاوه بر مضر و سمی نبودن باید به افزایش سلامت انسان و محیط زیست نیز کمک کند. استفاده گسترده از مواد شیمیایی کشاورزی به همین اصل مربوط می شود
اصل پنجم سعی می کند استفاده از حلال ها و سایر مواد کمکی را در فرآیندهای شیمیایی به طور کلی به حداقل برساند.
اصل ششم بیان می کند که استفاده از انرژی هایی که برای محیط زیست مضر هستند باید به حداقل برسد. فرآیندها باید طوری طراحی شوند که از فشار و دمای محیط استفاده شود.
اصل هفتم، اصل گسترش استفاده از منابع انرژی تجدیدپذیر است.
در اصل هشتم تولید فرآورده های جانبی و مشتقات کمتر یا بدون استفاده مصرف می شود.
اصل نهم برای پردازش کاتالیزورها بیان می کند که بهتر است از کاتالیزورها برای تکرار واکنش استفاده کنید تا تاثیر منفی واکنش بر محیط را تا حد زیادی کاهش دهد.
اصل دهم این است که یک محصول شیمیایی باید طوری طراحی شود که از آلودگی محیط زیست جلوگیری کند و در نهایت به محصولی خطی با کره زمین تبدیل شود.
اصل یازدهم بیان می کند که باید اقداماتی برای کنترل فوری تولید آلاینده ها و توقف یا حذف آنها در اسرع وقت انجام شود.
در نهایت، موضوع شیمی ایمن و توسعه محصولات قابل استفاده مجدد و تجدید پذیر مورد بحث قرار می گیرد.
چگونه شیمی سبز می تواند بر آینده تأثیر بگذارد؟
امروزه به دلیل گسترش آلودگی و پراکندگی در مقیاس جهانی، شیمی سبز به یک موضوع بین المللی تبدیل شده است. افزایش قیمت پتروشیمی، عدم آلودگی، زیست سازگاری، هزینه های ارزان تر و رقابت پذیری بیشتر در اقتصاد جهانی عواملی هستند که کشورهای توسعه یافته را به سمت استفاده از شیمی سبز سوق داده است. نتایج بررسی روندهای فعلی شیمی بر اساس مقالات و پتنت ها نشان می دهد که آینده شیمی از روش ها و دیدگاه شیمی سبز نشات می گیرد. شیمی سبز باید نه تنها توسط جامعه علمی بلکه در سطح بالاتری توسط دولت ها، صنعت و سایر بخش های جامعه حمایت شود. تلاش محققان شیمی سبز باید حل مشکلات اساسی و جدی مرتبط با آلودگی های اقلیمی و محیطی، انرژی، بهداشت و کشاورزی و در نهایت افزایش رفاه عمومی باشد. ما امیدواریم که نسل بعدی شیمیدانان در قرن بیست و یکم این ایده را عملی کنند.