کربنات پتاسیم برای چه مواردی استفاده می شود؟

کربنات پتاسیم علاوه بر اینکه یک ترکیب شیمیایی است، یکی از اجزای اصلی تشکیل دهنده پتاس و خاکستر تصفیه شده یا نمک تارتار است.

امروزه برای تولید این نمک دو ترکیب شیمیایی دی اکسید کربن CO2 و هیدروکسید پتاسیم KOH با یکدیگر واکنش می دهند. پس از واکنش، کربنات پتاسیم و آب تولید می شود. در نهایت با تصفیه و تبخیر آب موجود جدا شده و کربنات پتاسیم خالص به دست می آید. شایان ذکر است که 90 درصد کل تولید K2CO3 در دنیا صرف تولید کود می شود و این کود پتاسیم مورد نیاز گیاهان را برای سالم ماندن و رشد بهینه تامین می کند.

کربنات پتاسیم مصارف مختلفی دارد و معمولاً در صنایع شیشه، نساجی، مواد غذایی، شوینده، آرایشی، شیمیایی، کود، صابون و شیشه استفاده می شود. همچنین در تولید رنگ و جوهر چاپی استفاده می شود.

موارد مصرف کربنات پتاسیم:
با توجه به کاربردهای فراوان کربنات پتاسیم، این ترکیب در گریدهای مختلف غذایی و صنعتی تولید و به بازار عرضه می شود.

صنعت کشاورزی:
یکی از کاربردهای مهم این ماده تولید کود از آن است. کربنات پتاسیم به دلیل داشتن عنصر پتاسیم به حفظ آب در خاک کمک می کند و باعث تقویت ریشه و ساقه و رشد گیاهان می شود. به دلیل حلالیت بالای این ماده در آب، می توان آن را به طور همزمان به تمام نقاط خاک و تمام قسمت های ریشه منتقل و جذب کرد.

صنعت شیشه:
کربنات پتاسیم بیشترین کاربرد را در صنعت شیشه دارد و بیش از 40 درصد تقاضا و مصرف را به خود اختصاص داده است. صنعت سرامیک نیز با سهم 10 درصدی دومین مصرف کننده این ماده است. دلیل اصلی استفاده از چنین ماده گران قیمتی به جای سودا در صنعت شیشه، سازگاری بیشتر آن با اکسیدهای سرب، باریم و استرانسیوم است.

از ویژگی های شیشه تولید شده با این روش می توان به مقاومت الکتریکی بالاتر، ضریب شکست بیشتر، درخشندگی بیشتر و کارایی در محدوده دمایی بالاتر اشاره کرد. علاوه بر این، رفتار رنگ ها را در شیشه بهبود می بخشد.

صنعت مواد شوینده:
خاصیت نرم کنندگی این ماده باعث شده است که در صنایع شوینده از جمله صابون کاربرد فراوانی داشته باشد. صابون هایی که حاوی کربنات پتاسیم هستند بسیار ملایم تر از صابون های بر پایه سدیم هستند.

صنایع غذایی:
ترکیبات حاوی پتاسیم برای بدن بسیار مفید هستند و سلامت قلب و عروق و تراکم و سفتی استخوان را افزایش می دهند. همچنین از این ماده به عنوان تنظیم کننده اسیدیته و PH در تولید مواد مغذی مانند شکلات، نوشابه، شیرینی جات، مکمل های ورزشی، پودر کاسترد و … استفاده می شود.

این ترکیب شیمیایی به عنوان یک افزودنی بی خطر در سازمان های غذا و دارو در اروپا و آمریکا شناخته می شود و استفاده از آن به عنوان افزودنی در صنایع غذایی هیچ گونه اثر نامطلوب و مخربی گزارش نشده است. طبق توصیه FDA، دوز مجاز این ماده 100 میلی گرم در هر دوز است و مصرف آن در دوزهای بالا در مکمل های ورزشی می تواند باعث اسهال، درد شکم، استفراغ و حالت تهوع شود. استفاده از غذاهای حاوی این ماده نیز برای زنان در دوران بارداری و شیردهی توصیه نمی شود.

کاهش سختی آب:
منیزیم و کلسیم دو عامل سختی آب هستند و استفاده از کربنات پتاسیم از تجمع این عناصر جلوگیری می کند و این سختی آب را از بین می برد. این ماده در صورت استفاده در دوزهای بالا باعث تحریک پوست می شود اما در غلظت های کم و متوسط ​​برای سلامتی انسان مضر نخواهد بود.

ترکیبات صنعتی:
از دیگر کاربردهای این ترکیب می توان به ساخت لعاب برای سفال، تولید رنگدانه ها و جوهرهای چاپی، دباغی و صیقل دادن چرم، رنگرزی، شستشو و صیقل دادن پشم و به صورت فلاکس در آبکاری فلزات اشاره کرد.

این ماده نقطه ذوب مواد دیگر را کاهش می دهد و می توان از آن برای تمیز کردن فلزات استفاده کرد. از این ترکیب شیمیایی برای اطفاء حریق در دمای بالا و جلوگیری از گسترش آتش نیز استفاده می شود. در اطفاء حریق گاز و نفت از بی کربنات سدیم موثرتر است.